Εξαιρετική η παρουσίαση του βιβλίου «Παραμύθια των Ρομά» από την φιλόλογο Ευδοξία Θεοδωρίδου, ουσιαστικός ο λόγος της Ρίτας Σπανούλη για την ερευνητική διαδικασία που οδήγησε στην συγγραφή του βιβλίου και σημαντικές οι παρεμβάσεις των:
Άγγελου Χατζηνικολάου, δάσκαλου σε καταυλισμούς Ρομά και σε σχολεία του Δενδροποτάμου
Μαρίας Ελευθεριάδου, φιλολόγου που δίδαξε στον καταυλισμό Ρομά «Αγιά Σοφιά»
Γιάννη Μάντζα, πολιτικού επιστήμονα-Ρομ
Η ιστορία των Ρομά, ο πολιτισμός (σημαντικό κομμάτι του τα παραμύθια), οι διακρίσεις και διώξεις σε βάρος τους, τα στερεότυπα και η εκπαίδευση των τσιγγανόπουλων αναδείχθηκαν έξοχα από ομιλητές και ομιλήτριες!
Αποσπάσματα από το βιβλίο διάβασαν οι Δώρα Λαθήρα και Χρύσα Μπαχτσεβανίδου.
Η εκδήλωση πλαισιώθηκε μουσικά από τις:
Φωτεινή Αραμπουσάκη, τραγούδι
Κωνσταντίνα Φιλιπποπούλου, τραγούδι και μπεντίρ
Αρετή Τάχου, τραγούδι
Φωτογραφίες: Γιάννης Μαρκαντώνης.
Με την ευκαρία αυτής της παρουσίασης, ας θυμηθούμε δύο βιβλία με την συγγραφική συμμετοχή της Ρίτας Σπανούλη.
Το πρώτο με χρονολογία έκδοσης 1991 και τίτλο ΤΣΙΓΓΑΝΕΣ [μύθοι, έθιμα, παραδόσεις] σε κείμενα Μαρίας Παυλή – Κορρέ και Ρίτας Σπανούλη και φωτογραφίες της Κατερίνας Καλούδη και το νεότερο με τα παραμύθια των Ρομά, που γράφτηκε από τη Ρίτα Σπανούλη και το Γιώργο Λεπενιώτη.
_______
«Είμαι Τσιγγάνος», της είπε ο βασιλιάς, «σ’ αυτόν τον τόπο έχω βαρεθεί τη ζωή μου. Εσύ που είσαι αγράμματη αλλά σοφή.
Εσύ που είσαι πεντάφτωχη, αλλά έχεις ξάστερο και ακονισμένο μυαλό. Που δεν έχεις τίποτα, αλλά έχεις κέφι και καρδιά. Πες μου αν ξέρεις κάτι σημαντικό που να ξυπνήσει την ψυχή μου. Που να είναι στ’ αλήθεια όμορφο, χωρίς η ομορφιά του να σκανδαλίζει. Κάτι που να έχει το μυστικό άρωμα της αρετής, χωρίς τη συνηθισμένη βλακεία της διδασκαλίας. Κάτι που να είναι αληθινά σοφό και απλό, χωρίς ωστόσο τυλιγμένο στα φανταχτερά κουρέλια της επιστήμης και της φιλοσοφίας. Κάτι που να είναι ευχάριστο σαν την καινούργια φιλενάδα αλλά όχι κουραστικό σαν τη σύζυγο. Ούτε βέβαια ανατριχιαστικό σαν την πεθερά. Κάτι που να σε μεθάει σαν το παλιό αγνό κρασί χωρίς να σου θολώνει το μυαλό. Κάτι που αρέσει στους πλούσιους όσο και στους φτωχούς, στους τίμιους όσο και στους κατεργάρηδες. Κάτι που να μη βάζει σε σκοτούρες τον βασιλιά και την κυβέρνηση. Ούτε και τον λαό σε αναταραχές. Κάτι που να γοητεύει. Ν’ αποκοιμίζει μωρά στα γόνατα της γιαγιάς τους. Ν’ αρέσει στ’ αγόρια όσο και στα κορίτσια. Να το ακούνε με την ίδια ευχαρίστηση οι άντρες όσο και οι γυναίκες, οι σπουδασμένοι, οι μυαλωμένοι όσο και οι ασπούδαστοι και οι αγράμματοι, οι ονειροπαρμένοι. Κάτι που για το χατίρι του να παρατάνε στη μέση τη δουλειά τους οι νοικοκυρές. Να αποξεχνάνε τα κορίτσια τη βαρέλα τους στη βρύση. Να λησμονούν το ψωμί τους στον φούρνο. Να αφήνουν να καίγεται το φαγητό τους στη φωτιά. Κάτι που να μαγεύει τις γριές και τους γερόντους. Να ακούγεται με την ίδια ξενοιασιά τόσο τη νύχτα όσο και τη μέρα.»
Τότε όλοι τριγύρω σώπασαν. Κρατάνε την αναπνοή τους. Θάμασαν τη σοφία του βασιλιά. Αλλά από μέσα τους σκέφθηκαν: «Ζητάει κάτι ο βασιλιάς, κάτι που δεν υπάρχει!»
Η γριά Τσιγγάνα Ταμάρα χαμογέλασε. «Κατάλαβα», είπε, «βασιλιά, τι ζητάς, ζητάς, πολυχρονεμένε μου αφέντη, να σου πω ωραία παραμύθια».
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
