«Παραμύθια της Σκοπέλου», ένα μακροχόνιο πόνημα της Κατερίνας Προβιά-Λεμονή, το οποίο αποτελεί καρπό της άμετρης αγάπης της για την ιδιαίτερη πατρίδα της, τη Σκόπελο!
Παραμύθια που ακούσαμε όλοι όταν είμαστε παιδιά, με ξωτικά, ήρωες, απλούς ανθρώπους της υπαίθρου, αλαφροΐσκιωτους και βασιλοπούλες…
Μια πρώτη καταγραφή ενός πολύτιμου λαογραφικού υλικού το οποίο παρουσιάζει με γλαφυρότητα τις διηγήσεις των παππούδων και των γιαγιάδων μας!
Για την πολύτιμη έκδοση η συγγραφέας είπε στην εφημερίδα «Βόρειες Σποράδες»:
«Για μένα ήταν ένα όνειρο ζωής να καταφέρω να συλλέξω παραμύθια που είχα ακούσει από τη γιαγιά μου, τη μαμά μου, τη θεία μου και δεν ήθελα να τα σκεπάσει η λήθη του χρόνου. Είμαι πολύ ευτυχισμένη που τα κατάφερα με την βοήθεια όλων και που μπορούμε οι μεγαλύτεροι να ταξιδέψουμε στον χρόνο και οι μικρότεροι να γνωρίσουν τον τρόπο που διασκεδάζαμε εμείς μακριά από το διαδίκτυο..»
Το βιβλίο διατίθεται στη φιλόξενη στέγη όλων των ντόπιων συγγραφέων, στο βιβλιοπωλείο «Χωχαρούπα» στη Σκόπελο ή διαδικτυακά με μήνυμα στο [email protected].
Από τον Πρόλογο
Γεννημένη στη Σκόπελο από Σκοπελίτη πατέρα και μητέρα από το χωριό Γλώσσα, πέρασα όλα, σχεδόν, τα καλοκαίρια της παιδικής μου ηλικίας στο πατρικό σπίτι της μητέρας μου, στη Γλώσσα.
Ανεξίτηλα μένουν ακόμα στη μνήμη μου τα ολόθερμα εκείνα καλοκαιρινά απογεύματα που ανεβασμένη στο μικρό ταρατσάκι του σπιτιού κάθομαι στο σκαμνάκι μου δίπλα από τη γιαγιά μου. Ο ήλιος γέρνει κουρασμένος πίσω από τις κορυφογραμμές του Πη- λίου! Με μύρια χρώματα βάφεται ο ουρανός! Απλώνω τα χέρια μου στα γόνατα της γιαγιάς μου και, χωρίς να αποσπάσω το βλέμμα μου από το θαύμα της φύσης που ξετυλίγεται μπροστά μου, της ζητώ παρακλητικά να μου πει ένα παραμύθι. Ανακαλεί τις μνήμες της εκείνη και, μέσα στην απόλυτη σιγή και ηρεμία, γλυκά και χαμηλόφωνα, από τον φόβο μήπως και ταράξει της φύσης τη μαγεία, αρχίζει:
«Κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη δώσ’ της κλώτσο να γυρίσει παραμύθι ν’ αρχινίσει… Μια φορά κι έναν καιρό…»
Μια άλλη μαγεία τότε σπεύδει να κατακυριεύσει της ψυχής μου τα βάθη! Η μια μετά την άλλη έρχονται και με κατακλύζουν οι εικόνες… Μπροστά μου παρελαύνουν βασιλοπούλες και πρίγκιπες σε άσπρα, φτεροπόδαρα άλογα καβάλα κι ύστερα πόλεις ονειρεμένες μακρινές και πλούτη και χλιδή… άλλοτε πάλι ήρωες υπεράνθρωποι ή νάνοι, δράκοι και ζώα με ανθρώπινη φωνή… παιδιά με ευρηματικότητα και τόλμη· γέροι, γριές, φτωχοί κι ανήμποροι σέρνονται μέσα στην αρρώστια, τη φτώχια και τη δυστυχία… μάγοι και μάγισσες που κατορθώνουν τα ακατόρθωτα… Σε εναγκαλισμό σφιχτό οι έννοιες του παράλογου και του πραγματικού συνταράζουν τον κόσμο μου… κι εγώ μένω άγαλμα ακίνητη συνεπαρμένη, όπως είμαι, από τα τεκταινόμενα δεν μπορώ, λόγω της ηλικίας μου, να αντιληφθώ πως ήταν τις στιγμές εκείνες που γλιστρούσε μέσα μου όλη η ιστορία της ανθρωπότητας και της ανθρώπινης ζωής ντυμένη την αλληγορία και τον συμβολισμό, έργο σύγχρονης τέχνης!
Μεγάλωσα. Κάποια στιγμή που θέλησα να πω ένα παραμύθι στα παιδιά μου διαπιστώνω ότι δεν το θυμάμαι καλά. Είναι τότε που συνειδητοποιώ πως τα ηλιοβασιλέματα, το ταρατσάκι, η γιαγιά και τα παραμύθια είχαν αρχίσει να ξεθωριάζουν μέσα μου. Ήταν τότε η στιγμή που ένιωσα την ανάγκη να ρίξω στο χαρτί και στην αθανασία, που μόνο αυτό ξέρει να εξασφαλίζει, όλον εκείνον τον κόσμο των παραμυθιών, τον μαγικό, πριν τον πετάξει η ανάλγητη λήθη στα αζήτητα.
Μεγάλη η χαρά μου όσο τα κατέγραφα. Κι αυτό γιατί υπήρχαν στιγμές που με τη δύναμη της ανάμνησης αναβίωνα τον χαμένο χρόνο, ακόμα, επειδή πίστευα πως με το να τον απαθανατίζω στο χαρτί έκανα ώστε ανάλογα βιώματα να ξυπνήσουν και στις μνήμες άλλων, και το σημαντικότερο, γιατί έτσι θα μπορούσαν και οι επόμενες γενιές να γνωρίσουν κάτι από τον «χαμένο παράδεισο». Όνειρό μου κάποια στιγμή να ιδούν της δημοσιότητας το φως.
Τα χρόνια περνούσαν με τον κόσμο των παιδικών ακουσμάτων μου να περιμένει υπομονετικά τη νεκρανάσταση κλεισμένος στο συρτάρι του γραφείου μου. Και ήρθε η κατάλληλη στιγμή, για να γίνει αυτό, μια μέρα που συζητώντας με τον πρόεδρο του Κέντρου Μελετών Νήσου Σκοπέλου, κ. Κων/νο Σύρο, του μίλησα για τη συλλογή μου. Έδειξε ενδιαφέρον εκείνος και με ενεθάρρυνε να προχωρήσω στα απαραίτητα για την έκδοση. Άπειρα, ως εκ τούτου, τα «ευχαριστώ» μου για την προτροπή, αλλά και τη βοήθεια στην πραγμάτωση του ονείρου μου.
Ακόμη θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους εκείνους που μου εμπιστεύθηκαν συλλογές ή μενονωμένα παραμύθια ώστε να εμπλουτίσω το ανά χείρας. Αυτοί είναι: ο π. Κ. Καλλιανός και οι κυρίες: Αθηνά Κωνσταντάκη-Προβιά, Δέσποινα Σακελλαρίου-Σαραντίδου, Βιργινία Σιδέρη, Ρηγίνα Δανδέλια-Σοφικίτου, Κυρατσούλα Γαλατσάνου-Σκιαθίτη και Κική Παπαγεωργίου-Πατσή. Επίσης ένα παραμύθι προέρχεται από το βιβλίο της Μαρίας Δελήτσικου-Παπαχρίστου «Στη Σκόπελο όπως τα πεύκα…».
Τις ευχαριστίες μου εκφράζω ακόμα στις κυρίες: Μαρία Δελήτσικου-Παπαχρίστου και Ελένη Σπηλιώτη, για τη διόρθωση των κειμένων μου, Ξένια Μαρλίτση, που επιμελήθηκε το εξώφυλλο, καθώς και στον κ. Αντώνιο Κεσμετζή· κατέθεσε τις ποικίλες γνώσεις του και ανάλωσε πολύ από τον πολύτιμο χρόνο του για να το μορφοποιήσει. Άπειρα επί πλέον τα ευχαριστώ μου στο Κέντρο Μελετών Νήσου Σκοπέλου, που ανέλαβε το βάρος της έκδοσης.
Κατερίνα Προβιά-Λεμονή
