Γράφει ο Κώστας Αγοραστός
Μέχρι και πριν από λίγα χρόνια τα τραπέζια σε σπίτια φίλων, τα δημοσιεύματα για τα νέα εστιατόρια της πόλης, οι πολυάριθμες εκπομπές μαγειρικής στην τηλεόραση είχαν όλα τους ένα κοινό χαρακτηριστικό: το φαγητό σε όλες του τις εκφάνσεις υπήρχε με τρόπο οργανικό στην καθημερινότητα όλων μας. Τι πιο φυσικό και αυτονόητο…
Ακόμη κι αν το γνωρίζαμε, έπρεπε να έρθουν τα επόμενα χρόνια, για να διαπιστώσουμε, διά της απουσίας όλων των παραπάνω, ότι το φαγητό είναι κοινωνικοποίηση, μοίρασμα, προσφορά και φροντίδα.
(…) το 2023 κυκλοφόρησαν βιβλία που είχαν και πάλι τη φρεσκάδα και το μεράκι για όσα τρώμε και όσα θέλουμε να προσφέρουμε στους δικούς μας ανθρώπους.
Σήμερα, αργά ή γρήγορα πρέπει όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν πρόκειται να «επιστρέψουμε» οπουδήποτε. Οι νέες συνήθειες θα αναπτυχθούν αναπόφευκτα επάνω από ένα πιάτο, γύρω από ένα τραπέζι, όχι με ρυθμούς επικαιρότητας αλλά ζώντας την κάθε μέρα.
Οι εκδόσεις των βιβλίων μαγειρικής ακολούθησαν αναπόφευκτα το ρεύμα της εποχής κι έπειτα από μια αισθητή πτώση του ενδιαφέροντος των αναγνωστών και του αριθμού των νέων εκδόσεων, το 2023 κυκλοφόρησαν βιβλία που είχαν και πάλι τη φρεσκάδα και το μεράκι για όσα τρώμε και όσα θέλουμε να προσφέρουμε στους δικούς μας ανθρώπους.
Σύγχρονα
Βαγγέλης Δρίσκας Σεφ στην κουζίνα σας [Πατάκης]
«Σε αυτό το βιβλίο θέλω να µοιραστώ µαζί σας τις µαγειρικές µου µνήµες. Tα αγαπηµένα µου πιάτα, συνταγές που ανακάλυψα µέσα από την έρευνα και τα ταξίδια µου σε όλο τον κόσµο, γεύσεις που µε μεγάλωσαν. Με τα διαµαντάκια από την ελληνική κουζίνα, µε πρωτότυπες συνταγές για να µην είναι βαρετά τα λαχανικά, το ρύζι και τα όσπρια, µε ιδιαίτερες συνταγές για το κρέας στο κυριακάτικο τραπέζι, για ζύµες, σαλάτες και πιάτα της παρέας, αλλά και µε τις πιο αγαπηµένες λιχουδιές του street food παγκοσµίως, αυτό το βιβλίο θα σας εµπνεύσει, θα σας καθοδηγήσει, και, πάνω από όλα, θα σας ταξιδέψει µε τη γεύση».
Ο Βαγγέλης Δρίσκας σ’ αυτό το βραβευμένο του βιβλίο συγκεντρώνει περισσότερες από 380 συνταγές για κάθε υλικό και κάθε περίσταση. Σαλάτες, κρεατικά, λαχανικά, σούπες, ζυμαρικά στις εκδοχές του Βαγγέλη Δρίσκα, μετατρέπονται σε πιάτα υψηλού επιπέδου.
Όπως και στα προηγούμενα βιβλία του, αυτό που ξεχωρίζει και εδώ, είναι η προσοχή και η φροντίδα των κειμένων, τα οποία συνοδεύουν τις συνταγές. Καλογραμμένες εισαγωγές, χρήσιμα tips και μια ευρύτερη αντιμετώπιση της διαδικασίας μέχρι το πιάτο να τοποθετηθεί στο τραπέζι, καθιστούν το βιβλίο του Δρίσκα, έναν μικρό σύγχρονο τσελεμεντέ.
Άκης Πετρετζίκης All about brunch [Ψυχογιός]
«Τι είναι το brunch; Ένα αργοπορημένο πρωινό ή ένα εσπευσμένο μεσημεριανό, θα σας απαντήσω. Είναι ένα γεύμα-γιορτή. Όταν ξεκίνησα να δουλεύω πάνω στο βιβλίο αυτό, ο στόχος μου ήταν να δημιουργήσω τον απόλυτο οδηγό για ένα καλοφτιαγμένο brunch και να αποδείξω ότι –το συγκεκριμένο γεύμα– μπορεί να είναι «σπιτικό», ιδιαίτερα νόστιμο, χορταστικό, αλλά και θρεπτικό. Όλα είναι θέμα επιλογών και στο brunch υπάρχουν πολλές! Το καλύτερο όλων; Είναι ένα γεύμα το οποίο μπορεί να συνδυάσει περισσότερες από μία γαστρονομικές κουλτούρες, με τα φρεσκοψημένα γαλλικά κρουασάν, τις ελληνικές χειροποίητες πίτες, τα αφράτα αμερικάνικα ντόνατς -και πολλά ακόμα αγαπημένα φαγητά- να συνυπάρχουν αρμονικά. Κι εδώ ακριβώς κρύβεται η μαγεία του: το brunch είναι ένα γεύμα χωρίς κανόνες».
Ίσως η μεγαλύτερη επιτυχία του Άκη Πετρετζίκη από την εποχή που κέρδισε το Master Chef και έχτισε το brand name του –μέσα από τις εκπομπές του στην τηλεόραση, το σάιτ του, τα καταστήματα και τα βιβλία του– μέχρι και σήμερα, είναι η κοινή παραδοχή: Οι συνταγές του Άκη «βγαίνουν». Και είναι αλήθεια. Δεν υπάρχει περίπτωση να ακολουθήσεις τα βήματα κάθε πιάτου όπως τα σημειώνει και να μην πετύχει.
Στο τελευταίο του βιβλίο ασχολείται με το brunch, μια τάση που πήρε μεγάλες διαστάσεις τα προηγούμενα δέκα χρόνια. Για όσους δεν το έχουν ξανακούσει να πούμε με δύο λόγια ότι το brunch είναι ο λεκτικός συγκερασμός του breakfast και του lunch, κάτι σαν το δικό μας δεκατιανό αλλά πιο «πλούσιο». Και ο Άκης Πετρετζίκης σ’ αυτό το πλαίσιο, με ποικιλία υλικών –κατά βάση απλών–, χωρίς περιορισμούς στα αλμυρά ή τα γλυκά, συγκεντρώνει και παρουσιάζει μοναδικά πιάτα. Αυγά, κρέπες, κρουασάν, βάφλες, μπάρες δημητριακών κ.α σε προκαλούν να μη μείνεις στο brunch αλλά να τα δοκιμάζεις κάθε ώρα.
Τάσος Αντωνίου Μαμά, πεινάω αλλά θα μαγειρέψω εγώ! 83 Νόστιμες, εύκολες και υγιεινές συνταγές [Key Books]
«Μπορεί ένα φαγητό να είναι νόστιμο και γρήγορο; Εύκολο και υγιεινό; Μπορεί να είναι όπως το φτιάχνει η μαμά σου – και λίγο καλύτερο; Θα σου έφτιαχνε ποτέ η μαμά σου πίτσα στο τηγάνι, smash burger ή cacio e pepe; Το βιβλίο που κρατάς στα χέρια σου περιλαμβάνει 83 συνταγές που, εκτός από λαχταριστές, είναι εξαιρετικά απλές στην προετοιμασία τους – για λιγότερο χρόνο, αλλά και περισσότερη διασκέδαση στην κουζίνα. Γιατί εκτός από τις αγαπημένες σου συνταγές, με αυτό το βιβλίο θα μπορείς να μαγειρεύεις και φαγητά που ίσως να έχεις φάει σε εστιατόρια και σε ταξίδια, χωρίς να χρειάζεται να είσαι σεφ.
Συνταγές από την Ελλάδα, την Αμερική και την Ιταλία έως το Μεξικό, την Κίνα και την Ταϊλάνδη, χωρίς περίπλοκες διαδικασίες, άγνωστα υλικά και δύσκολες τεχνικές. Νόστιμα, υγιεινά και πρωτότυπα πιάτα για δημιουργικές στιγμές στην κουζίνα και λαχταριστά γεύματα στο τραπέζι».
Ακούγεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας:
—Μαμά, πεινάω.
—Τώρα θα σου φτιάξω εγώ ό,τι θέλεις.
—Μαμά, πεινάω αλλά θα μαγειρέψω εγώ!
—Έλα τώρα, θα σου φτιάξω το αγαπημένο σου.
—Ξέρεις να κάνεις smash burger, cacio e Pepe ή σπαγγέτι με σάλτσα αρακά και κάσιους; Γι’ αυτό σου λέω, πεινάω αλλά θα μαγειρέψω εγώ!
Ακούγεται αλλά δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας γιατί πλέον όλο και περισσότεροι νέοι πειραματίζονται με την κουζίνα. Ψάχνουν υλικά, συνδυάζουν γεύσεις, κουλτούρες και πολιτισμούς. Τα μπιφτέκια με τηγανητές πατάτες ή τα μακαρόνια με κιμά της μαμάς πάντα θα έχουν μια ξεχωριστή θέση στις προτιμήσεις μας, έρχεται όμως ο καιρός να αυτονομηθούμε από την κουζίνα της μαμάς και, γιατί όχι, να της ανταποδώσουμε μια δική μας σπεσιαλιτέ.
Γιώργος Τσούλης Μα-γυρεύοντας τις εποχές [Ψυχογιός]
«Ο Γιώργος Τσούλης μάς ξεναγεί σε δεκαπέντε μοναδικούς τόπους της χώρας μας, σε ένα οδοιπορικό που έχει σκοπό να ανακαλύψει τα γαστρονομικά της διαμάντια, να μάθει από τις παραδόσεις της και να τιμήσεις τις γεύσεις που ανέκαθεν υπήρχαν στο ελληνικό τραπέζι.
Ένα ταξίδι μέσα από τις τέσσερις εποχές του χρόνου, με εναλλαγή μαγευτικών τοπίων σε βουνά και θάλασσες, γνωρίζοντας χωριά, νησιά και περήφανες πόλεις σε όλη την ελληνική επαρχία. Ένα όμορφο μενού τριάντα οκτώ συνταγών που σέβονται την εποχικότητα, τιμούν την εντοπιότητα, αξιοποιούν την κάθε πρώτη ύλη, υπενθυμίζουν την αξία της παράδοσης και παρακινούν τον καθένα να ανακαλύψει τη γαστρονομία της Ελλάδας».
Ένας από τους βασικούς κανόνες για οποιονδήποτε μπαίνει σε μια κουζίνα και θέλει να μαγειρέψει είναι να επιλέγει κάθε φορά υλικά της περιοχής και της εποχής. Αυτόν τον απλό κανόνα ακολουθεί και ο Γιώργος Τσούλης και μας παρουσιάζει 38 συνταγές απ’ όλη την Ελλάδα.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τέσσερα μέρη, στις τέσσερις εποχές, ξεκινώντας από το φθινόπωρο, όπου στην έναρξη κάθε μέρους, παραθέτει χρήσιμες πληροφορίες για την κάθε εποχή καθώς και χρηστικό πίνακα με τα φρούτα και τα λαχανικά που αντιστοιχούν σε κάθε μήνα του χρόνου.
Εντοπιότητα και εποχικότητα είναι οι λέξεις κλειδιά για τον Γιώργο Τσούλη αλλά και για όλους όσοι μαγειρεύουν και σέβονται τόσο τη γη που δίνει την πρώτη ύλη, όσο και τους ανθρώπους που θα τους το προσφέρουν.
Βαγγέλης Δρίσκας Happy Buddha. Ιστορίες και συνταγές από τα ταξίδια μου στην Ασία [Πατάκης]
«Όλα αυτά που έζησα, αυτά που διαπίστωσα µε τα ταξίδια µου στην Ασία, µε την έρευνα, το διάβασµα και κυρίως δοκιµάζοντας επιτόπου τα πιο σπουδαία πιάτα κάθε τόπου στην αυθεντική τους εκδοχή, καταγράφηκαν για να διανθίσουν το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας. Τα καλύτερα πιάτα, τα πιο χαρακτηριστικά κάθε τόπου, µε συνταγές γραµµένες αναλυτικά και µε όλες τις συµβουλές που θα σας βοηθήσουν να έχετε το τέλειο αποτέλεσµα στο πιάτο σας».
Η σχέση του Βεγγέλη Δρίσκα με την ασιατική κουζίνα κρατάει πολλά χρόνια και έχει διαμορφωθεί τόσο μέσα από ταξίδια, σεμινάρια και μαθήματα όσο και από την εξοικείωση με την καθημερινή κουζίνα, έτσι όπως διαμορφώνεται σε κάθε χώρα της Ασίας. Η παράδοση βρίσκεται στα υλικά αλλά και σε εκείνες τις τεχνικές για το φαγητό της ημέρας, σύμφωνα με τις οποίες γίνεται η καλύτερη δυνατή χρήση των πρώτων υλών.
Ο Ευτυχισμένος Βούδας δεν είναι άλλο ένα βιβλίο με ασιατικές συνταγές αλλά το δώρο ενός λάτρη της ασιατικής κουζίνας, τόσο προς μια κουλτούρα που αγάπησε, όσο και προς τους μη εξοικειωμένους Έλληνες αναγνώστες.
Η Παράδοση στο κέντρο
Αργυρώ Μπαρμπαρίγου, Αναστάσιος Παπαλαζάρου Από στόμα σε στόμα Θησαυροί της ελληνικής κουζίνας [Σταμούλη ΑΕ]
«Τι κάνει την ελληνική, παραδοσιακή διατροφή τόσο ξεχωριστή; Από τα Επτάνησα έως τα Δωδεκάνησα ή τον Πόντο, πολύτιμες συνταγές παραδόθηκαν από στόμα σε στόμα αναλλοίωτες, από το μακρινό παρελθόν μέχρι σήμερα. Η Αργυρώ Μπαρμπαρίγου επεξεργάζεται κάθε συνταγή με κέφι και γνώση και τη σερβίρει με τρόπο λαχταριστό! Και ο Αναστάσιος Παπαλαζάρου, με τη διατροφική αξία κάθε πιάτου, αναδεικνύει τη σοφία της παραδοσιακής μας κουζίνας».
Δεν μπορεί κανείς να διατείνεται ότι ασχολείται σοβαρά με οτιδήποτε –εν προκειμένου με τη γαστρονομία– αν κάποια στιγμή δεν μελετήσει την παράδοση, την ιστορία κάθε πρώτης ύλης. Οι συνταγές, τα ήθη και τα έθιμα από την ηπειρωτική και τη νησιωτική Ελλάδα ευτυχώς έχουν μελετηθεί και έχουν καταγραφεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Τα βιβλία της Σοφίας Σκούρα, της Αγλαΐας Κρεμέζη και της Εύης Βουτσινά αποτελούν μια σπουδαία παρακαταθήκη.
Η Αργυρώ Μπαρμπαρίγου σ’ αυτό το βιβλίο παρουσιάζει παραδοσιακές συνταγές, που έφτασαν ατόφιες μέχρι τις μέρες μας από γενιά σε γενιά και με τη βοήθεια του Αναστάσιου Παπαλαζάρου υπολογίζουν τη διατροφική αξία του κάθε πιάτου.
Η αξία και τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής είναι πανθομολογούμενα από αναγνωρισμένους σεφ, διαιτολόγους, συμβούλους υγείας, γιατρούς κ.α. Σ’ αυτό το βιβλίο η παραδοσιακές συνταγές μπαίνουν στο εργαστήρι του διατροφολόγου, αποδεικνύοντας και με επιστημονικά δεδομένα, τη σοφία με την οποία δημιουργήθηκαν.
Θεανώ Πασχάλη, Ζαφείριος Τσάκος Κομοτηνή στο πιάτο [Κάπα εκδόσεις]
«Η γαστρονομική παράδοση ενός τόπου αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά πολιτισμικά στοιχεία του. Με οδηγό την παραπάνω παραδοχή η Θεανώ Πασχάλη και ο Ζαφείριος Τσάκος, δύο άνθρωποι που ασχολούνται αρκετά χρόνια με τον πολιτισμό στην Κομοτηνή, συγκέντρωσαν και κατέγραψαν 174 αυθεντικές συνταγές που καλύπτουν το μεγάλο γαστρονομικό μωσαϊκό της περιοχής, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία εκατό χρόνια, από τις πολιτισμικές ζυμώσεις και επιρροές που δέχτηκε».
«Σας προσκαλούμε σε γεύμα στο δικό μας τραπέζι, στη δική μας πόλη, την Κομοτηνή. Ελάτε να μπούμε στις κουζίνες των ανθρώπων του τόπου μας! Καλώς ορίσατε!»
Με αυτά τα ζεστά λόγια, οι δύο συγγραφείς του βιβλίου, υποδέχονται τους αναγνώστες σαν στο σπίτι τους. Για την ακρίβεια η Κομοτηνή είναι το σπίτι τους, το τόπος καταγωγής και διαμονής τους. Τον γνωρίζουν καλά, τον αγαπάνε και με αυτό το βιβλίο μάς τον συστήνουν μέσα από τη γαστρονομική του παράδοση.
Αυτός είναι ο ένας άξονας του βιβλίου, ο άλλος είναι η ενδελεχής μελέτη, η αναζήτηση των πηγών, η διασταύρωση των πληροφοριών για την επιλογή των 174 συνταγών.
Οι δύο συγγραφείς του βιβλίου, προέρχονται από ετερόκλιτα και ενδιαφέροντα γνωσιακά και επαγγελματικά πεδία (η Θεανώ Πασχάλη με μεταπτυχιακές σπουδές στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων και διπλωματική στον συμμετοχικό πολιτισμό, έχει συμμετάσχει σε εργαστήρια και συνέδρια για την Πολιτισμική Κληρονομιά, τον Λαϊκό Πολιτισμό, το City Branding, τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας, την Προφορική Ιστορία, τον Κινηματογράφο και το Ντοκιμαντέρ, ενώ ο Ζαφείριος Τσάκος με μεταπτυχιακή εξειδίκευση στις υπηρεσίες πληροφόρησης σε ψηφιακό περιβάλλον, στη διοίκηση πολιτιστικών μονάδων και στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη και αυτοδιοίκηση), γεγονός που μαρτυρά τη συστηματική καταγραφή των δεδομένων και τη σοβαρότητα του όλου εγχειρήματος.
Λένα Καλαϊτζή-Οφλίδη Τα πατσατζίδικα της Ανατολής στη Θεσσαλονίκη της Δύσης [Επίκεντρο]
«Η Θεσσαλονίκη είναι μια ερωτική πόλη και ο πατσάς δεν έχει τίποτα το ερωτικό. Έτσι, πέρα από την καταγραφή του είδους και της ιστορίας του, επιφορτίστηκα και μ’ ένα ακόμα καθήκον. Να αποδείξω πως σ’ ό,τι υπάρχει μεράκι και αφοσίωση, υπάρχει και έρωτας. Και ότι βέβαια ο ερωτικός χαρακτήρας της πόλης μας δεν προδίδεται από τα πατσατζίδικά της. Ίσα-ίσα που ο πατσάς είναι μια απόδειξη του ερωτικού της δεσμού με την Ανατολή περισσότερο απ’ όλες ίσως συγκεκριμένη και χειροπιαστή».
Αυτά σημείωνε η Λένα Καλαϊτζή-Οφλίδη στην πρώτη έκδοση του βιβλίου σχεδόν πριν από 30 χρόνια. Σ’ αυτά τα χρόνια η Θεσσαλονίκη έγινε μια άλλη πόλη: τα προάστια απομακρύνθηκαν, τα στέκια άλλαξαν, η νύχτα και οι θαμώνες της έφεραν και νέες συνήθειες κι έτσι πολύ λίγα από τα πατσατζίδικα εκείνης της εποχής λειτουργούν ακόμη και σήμερα.
Όλες αυτές οι αλλαγές έχουν επισημανθεί στη δεύτερη έκδοση, ενώ συγχρόνως έχει γίνει καταγραφή όλων των χώρων που λειτουργούν σήμερα.
Ίσως γι’ αυτό η 2η έκδοση θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως ένα εντελώς νέο βιβλίο, το οποίο κουβαλά ένα μέρος της αστικής Ιστορίας της Θεσσαλονίκης, που χάθηκε για πάντα.
Στέλιος Καραγιαννόπουλος Τι να μαγείρευε η γιαγιά Ζαχαρένια; Και άλλες ιστορίες από τις κουζίνες της Κωνσταντινούπολης [Περίπλους]
«Τι να μαγείρευε η Πολίτισσα γιαγιά μου, η Ζαχαρένια; Δεν την πρόλαβα για να μου τα μαγειρέψει η ίδια, οπότε θα έπρεπε μόνος μου να ψάξω τις συνταγές, να βρω τα υλικά που είχε στη διάθεσή της και να ανασυστήσω τις γεύσεις.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί την απάντηση που έδωσα στο παραπάνω ερώτημα. Μια διαδρομή στις κουζίνες, καθώς και στους δρόμους, τις αγορές και τα παζάρια της Κωνσταντινούπολης μέσα από τα γραπτά τεκμήρια της εποχής (εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής, ημερολόγια, κ.α.) προκειμένου να ανακαλύψω τι μαγείρευαν και τι έτρωγαν οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, ποιες ήταν οι διατροφικές τους συνήθειες, και ποιες ήταν οι γεύσεις που επικρατούσαν στην Πόλη από τα μέσα του 19ου αιώνα ως και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού».
Άλλη μια ισχυρή ένδειξη όχι μόνο για το πόσο στενά είναι συνυφασμένη η μαγειρική με την καθημερινότητα (σε κάθε εποχή) αλλά και με τον πλούτο των πολιτισμικών στοιχείων που αυτή κουβαλά, είναι το βιβλίο του Στέλιου Καραγιαννόπουλου.
Από τη Λωξάντρα (…) μέχρι το τετράδιο από το αρχείο Καβάφη με τις συνταγές (…) της μητέρας του Χαρίκλειας (…)
Εδώ ο συγγραφέας ακολουθεί αντίστροφη πορεία και μελετώντας παλιά οικογενειακά κιτάπια, περιοδικά, εφημερίδες, λογοτεχνικά κείμενα και κάθε πιθανή πηγή πληροφοριών, επιχειρεί να ανασυστήσει συνταγές από τους Έλληνες -και όχι μόνο-, της Πόλης των αρχών του 20ου αιώνα. Από τη Λωξάντρα (η οποία αναφέρει ονομαστικά πλήθος φαγητών αλλά δεν παραθέτει με ακρίβεια καμία συνταγή) μέχρι το τετράδιο από το αρχείο Καβάφη με τις συνταγές (αναλυτικότατες, πολύ σημαντική πηγή) της μητέρας του Χαρίκλειας, ο Καραγιαννόπουλος έχει κυκλώσει το ζητούμενό του, καταγράφοντας παράλληλα εικόνες από την καθημερινή ζωή των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης.
Σούλα Γηραλέα Η τέχνη της πίτας [Πατάκης]
«Η Σούλα Γηραλέα γεννήθηκε στον Βόλο, σπούδασε φυσικός στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη ραδιοηλεκτρολογία. Εργάστηκε στην αρχή ως καθηγήτρια. Έχοντας μητέρα Κοζανίτισσα και άνδρα από το Βελβεντό Κοζάνης, μέρη φημισμένα για την πίτα, μυήθηκε στην τέχνη της πίτας. Το βιβλίο είναι στραμμένο προς την παράδοση, αλλά και προς τη σύγχρονη ζωή και φιλοδοξεί να μεταδώσει τα μυστικά της πίτας σε όσους θέλουν να τα δεχθούν».
Η Σούλα Γηραλέα δεν είναι ούτε σεφ, ούτε επαγγελματίας μαγείρισσα, ανήκει στην κατηγορία των παθιασμένων ανθρώπων με τις πρώτες ύλες, τα ζυμάρια, το σωστό ψήσιμο. Διδάχτηκε από την προηγούμενη γενιά τα μυστικά ενός φαγητού, εξαιρετικά διαδεδομένου μιας και οι παραλλαγές του, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι όσες και τα σπίτια στα οποία παρασκευάζεται.
Στη νέα επαυξημένη έκδοση που κυκλοφόρησε πριν από μερικούς μήνες, η Γηραλέα επικεντρώνεται στις πίτες της δυτικής Μακεδονίας, φροντίζοντας να μη μείνει κανένα μέρος της Ελλάδας χωρίς εκπροσώπηση.
Η Ελληνική κουζίνα εκτός Ελλάδας
Άρης Λασκαράτος The Art of Greek Cooking [Αιώρα]
«Μαγειρέψτε σαν Έλληνας! Φτιάξτε απολαυστικά, θρεπτικά πιάτα και απολαύστε μια υγιεινή διατροφή, με τον μεσογειακό τρόπο!
Ένας εύκολος οδηγός που θα σας βοηθήσει να μαγειρέψετε παραδοσιακά, νόστιμα και θρεπτικά πιάτα, που έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου.
Η Τέχνη της ελληνικής μαγειρικής έχει κάτι για όλους. Είτε μαγειρεύετε καθημερινά γεύματα είτε για μια ειδική περίσταση, προσθέστε γεύση στη ζωή και φέρτε την Ελλάδα στο πιάτο σας!»
Κάπως ασύντακτο και ίσως ασαφές. Με αρκετά κλισέ και σίγουρα κάποιες υπερβολές. Όμως το βιβλίο του Άρη Λασκαράτου έρχεται να στηρίξει μια εικόνα που έχουν οι ξένοι για την κουζίνα μας, πολύ υψηλότερη από το αποτέλεσμα στο οποίο συνήθως φτάνουν.
Δεν είναι κακό να συντηρούμε τους μύθους, να ενισχύουμε ένα διατροφικό προφίλ, όπου και κατά το ήμισυ να πραγματωθεί, και ο πελάτης θα είναι ευχαριστημένος και η βαριά μας βιομηχανία θα «βγάλει» άλλον ένα χειμώνα.
Ντίνα Νικολάου Dina’s Bakery, My best recipes [Μίνωας]
«Η αγαπημένη σεφ Ντίνα Νικολάου, πρέσβειρα της ελληνικής γαστρονομίας στο εξωτερικό, μοιράζεται μαζί σας τις καλύτερες και πιο πετυχημένες συνταγές της.
Κάθε φαγητό έχει τη δική του ιστορία, κάθε πιάτο έχει το δικό του αποτύπωμα. Αλλά όλες οι συνταγές έχουν ένα κοινό συστατικό: ένα αρχέγονο υλικό για το οποίο όλοι έχουμε τις περισσότερες αναμνήσεις και ιστορίες να διηγηθούμε. Το αλεύρι… Ψωμάκια ζυμωμένα με αγάπη, πίτες με απλά υλικά, κέικ, ζυμαράκια… ζυμώματα, φουσκώματα, ενέργεια, αγάπη και, φυσικά, γνώση!»
Η Ντίνα Νικολάου στις συνταγές της συνδυάζει τη σιγουριά του δοκιμασμένου, με ένα μικρό, σχεδόν ανεπαίσθητο τουιστ, που δεν προέρχεται όμως από κάποιο τελευταίο τρεντ αλλά χρησιμοποιεί υλικά που αναδεικνύουν εκλεκτικές συγγένειες ανάμεσα σε πιάτα και διατροφικές συνήθειες.
Μετρημένη σε ό,τι προτείνει, και ειδικά σ’ αυτό το βιβλίο της, έχει απορρίψει συνταγές φαντεζί, βάζοντας έναν υψηλότερο και πιο φιλόδοξο στόχο.
Το αλέυρι, τα ψωμάκια, οι πίτες και τα γλυκά της να προσεγγίσουν με ειλικρίνεια και αγάπη τους έμπειρους γευσιγνώστες ανά τη Γη.
Γλυκό για το τέλος
Στέλιος Παρλιάρος Ελληνική ζαχαροπλαστική [Πεδίο]
«Η ζαχαροπλαστική στην Ελλάδα είχε αυθεντικότητα και ψυχή. Μπορεί να έλειπαν βασικά υλικά, όπως το βούτυρο, όμως η ελληνική γη πάντα είχε να προσφέρει τα δικά της “δώρα”. Ελαιόλαδο, φρούτα, ξηροί καρποί, μέλι πρωταγωνιστούσαν σε γλυκά φτιαγμένα με μεράκι και διάθεση προσφοράς».
Ο Στέλιος Παρλιάρος, έχοντας διανύσει μια πορεία ως ζαχαροπλάστης για περισσότερα από 40 χρόνια, επιχειρεί να διηγηθεί την ιστορία της ελληνικής ζαχαροπλαστικής. Καταθέτοντας προσωπικές μαρτυρίες και αναμνήσεις, μέσα από 56 συνταγές ελληνικών γλυκών, που όλοι έχουμε αγαπήσει – κάποιες κλασικές, κάποιες πιο δημιουργικές. Επιμένοντας στα υπέροχα υλικά της ελληνικής γης που εγγυώνται την επιτυχία».
Ακαριαία αλλαγή πίστας και όσοι έρχονται με φόρα, σιγουριά και αέρα από τις επιδόσεις τους στη μαγειρική, να περάσουν μπροστά για να ξεμπροστιαστούν μια ώρα αρχύτερα. Οι υπόλοιποι, ας αποδεχτούν ως θέσφατο το «για τα γλυκά, υπάρχουν τα ζαχαροπλαστεία», ενώ οι πλέον ελάχιστοι που θα έχουν απομείνει μένει να δούμε αν τους έχει κατακλύσει το ταλέντο ή η αμετροέπεια.
Ακόμη και αν δεν έχεις σκοπό να δοκιμάσεις να φτιάξεις κάποιο από τα 56 γλυκά, το βιβλίο διαβάζεται σαν μια εναλλακτική αστική ιστορία του 20ου αιώνα.
Ο Στέλιος Παρλιάρος κάνει να φαίνονται όλες οι παρασκευές εύκολες, οι χρόνοι άνετοι, οι ποσότητες πάντα οι σωστές και το αποτέλεσμα φίνο.
Σε αυτόν εδώ τον τόμο όμως έχει μεγαλύτερες φιλοδοξίες από το να μας εντυπωσιάσει. Γράφει την ιστορία της ελληνικής ζαχαροπλαστικής, παρουσιάζοντας 56 συνταγές. Ακόμη και αν δεν έχεις σκοπό να δοκιμάσεις να φτιάξεις κάποιο από τα 56 γλυκά, το βιβλίο διαβάζεται σαν μια εναλλακτική αστική ιστορία του 20ου αιώνα.
Χρήστος Βεργάδος Γλυκά παντρέματα [Διόπτρα]
«Σας έχει συμβεί να θέλετε δύο γλυκά σε ένα; Ή κάποιος από την παρέα σας να έχει όρεξη λουκουμάδες και κάποιος άλλος για cheesecake; Σε αυτό το βιβλίο «παντρεύονται» δημιουργικά 150 αγαπημένες συνταγές, δημιουργώντας 50 νέους συνδυασμούς που θα σας καταπλήξουν! Η φιλοσοφία του βιβλίου είναι ο αναγνώστης, αντλώντας πληροφορίες και έμπνευση από τις συνταγές, να προχωρήσει στα δικά του «παντρέματα» και να εντυπωσιάσει γνωστούς και φίλους. Το βιβλίο αυτό είναι ένας μοναδικός οδηγός για να ανανεώσουμε τον τρόπο που βλέπουμε τα γλυκά και τη ζαχαροπλαστική».
Πόσο ωραία και πόσο κομψά το θέτει ο Χρήστος Βεργιάδης στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του: δημιουργικά παντρέματα, αδυναμία απόφασης, πολλαπλές επιλογές, συνδυασμοί που πολλοί είχαν επιθυμήσει αλλά κανείς δεν είχε εκφράσει. Με άλλα λόγια: η απενοχοποίηση του «γλυκατζή», η αδελφή ψυχή του καταπιεσμένου ζαχαροπλάστη, κι εκείνη η παιδική βουλιμία που μπορεί να συνδυάσει γαλατόπιτα με crème brûlée ή μπακλαβά με Πάβλοβα.
+ ένα προσωπικό αφήγημα
Αλέξανδρος Ψυχούλης Τροφοσυλλέκτης [Νήσος]
«Ο αφηγητής καταγράφει και άρα μοιράζεται κάποιες συνταγές του πεθαμένου από χρόνια πατέρα του, με πρώτες ύλες που εκείνος συνέλεγε μόνος του από τις χερσαίες και θαλάσσιες εκτάσεις του τόπου καταγωγής του. Μπορείς να το καταχωρίσεις ως ένα εικονοκλαστικό βιβλίο συνταγών δηλαδή, και να τελειώνει η υπόθεση. Όμως, όπως η άγκυρα που σηκώνεις φέρνει μαζί της καμιά φορά ένα κουβάρι παλιά μπερδεμένα δίχτυα, οι αποστηθισμένες συνταγές δεν αναδύονται από τη μνήμη σου μόνες· κουβαλάν μαζί σπαράγματα μιας σχέσης πατέρα-γιου σε τραυματική συσκευασία».
Στο προηγούμενο βιβλίο του, Τα τσίπουρα στον Βόλο (εκδ. Νήσος), ο Αλέξανδρος Ψυχούλης έκανε μια χαρτογράφηση των γνήσιων τσιπουράδικων της πόλης, ενώ ταυτόχρονα οι παρατηρήσεις του για τους άτυπους νόμους της παραγγελίας, της παρέας, των αργοπορημένων, του λογαριασμού ολοκλήρωναν την εικόνα ενός μικρόκοσμου που τείνει να εκλείψει.
Στο νέο του βιβλίο, Τροφοσυλλέκτης (εκδ. Νήσος) κρατάει και πάλι μια αξιοθαύμαστη ισορροπία ανάμεσα στο βίωμα και την παρατήρηση, μόνο που εδώ και το βίωμα προέρχεται από πιο σκοτεινές και δύσβατες περιοχές του παρελθόντος, και η παρατήρηση επιβάλλει ακρίβεια και λεπτομέρεια στην καταγραφή,
＊ Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.
