Κίρκη, Kλυταιμνήστρα, Αριάδνη, Βρισηίδα revisited: Αναδιηγήσεις της αρχαιοελληνικής μυθολογίας για έφηβους και νέους

Οι αναδιηγήσεις (retellings) των ιστοριών της αρχαιοελληνικής μυθολογίας ήταν ανέκαθεν ένα δημοφιλές λογοτεχνικό υποείδος. Τα τελευταία χρόνια, όμως, μια ιδιαίτερα αγαπητή τάση στο εξωτερικό, ιδιαίτερα του νεανικού κοινού, είναι οι φεμινιστικές παραλλαγές της μυθολογίας. Σύγχρονες συγγραφείς δίνουν φωνή σε αποσιωπημένες ηρωίδες, όπως η Πηνελόπη ή η Αριάδνη, αλλά και αδικημένες, όπως η Κλυταιμνήστρα ή Κίρκη. Τις τοποθετούν στο επίκεντρο της ιστορίας, αποκαθιστώντας την αδιάφορη ή δαιμονοποιημένη αναπαράστασή τους από τον μύθο.

Φεμινιστικές Αναδιηγήσεις

Οι αρχαίοι Έλληνες επικοί, δραματουργοί και τραγωδοί που έπλασαν αυτές τις γυναίκες ήταν όλοι άνδρες, όπως και οι Ρωμαίοι ποιητές που αναβίωσαν κάποιες από τις ιστορίες τους και οι μετέπειτα ιστορικοί και ερμηνευτές τους. Η διαχρονική ανδρική ματιά έχει μόλις λίγα χρόνια που αντικαθίσταται από τη γυναικεία οπτική και γυναίκες συγγραφείς δίνουν τη δική τους ερμηνεία, δίνοντας φωνή στις ηρωίδες τους.

Αυτή τη φορά, οι άνδρες συγγραφείς αφήνουν το πεδίο ελεύθερο σε γυναίκες συγγραφείς, κατά κανόνα κλασικίστριες, γνώστριες ελληνικών και λατινικών ή με αντίστοιχες σπουδές, να αναδείξουν μόνες τους αυτό το διακριτό είδος της νεανικής λογοτεχνίας.

Πριν την καθιέρωση του είδους, υπήρχαν παραδείγματα αναδιηγήσεων που στέκονταν μεμονωμένα στη βιβλιογραφία των συγγραφέων τους. Το 2005, για παράδειγμα, μετά από κάλεσμα του εκδοτικού οίκου Canongate που απευθυνόταν σε συγγραφείς για την αναδιατύπωση παλαιότερων μύθων, η Μάργκαρετ Άτγουντ παρέδωσε την Πηνελοπιάδα (μτφρ. Λεωνίδας Καρατζάς, εκδ. Ωκεανίδα), μια παραλλαγή της Οδύσσειας από την πλευρά της Πηνελόπης. Είναι μετά το 2011, όμως, που εμφανίζεται η Αμερικανίδα Μάντλιν Μίλερ, η οποία πυροδοτεί με τα βιβλία της μια τάση επαναδιαπραγμάτευσης των γνωστών σε όλους μας μύθων με φεμινιστικό πρόσταγμα.

Αυτή τη φορά, οι άνδρες συγγραφείς αφήνουν το πεδίο ελεύθερο σε γυναίκες συγγραφείς, κατά κανόνα κλασικίστριες, γνώστριες ελληνικών και λατινικών ή με αντίστοιχες σπουδές, να αναδείξουν μόνες τους αυτό το διακριτό είδος της νεανικής λογοτεχνίας. Το γεγονός ότι απευθύνονται συνήθως σε νεανικότερο κοινό, πάντως, δε σημαίνει ότι τα έργα τους είναι ακατάλληλα για ένα μεγαλύτερο ηλικιακά κοινό.

Κίρκη της Μάντλιν Μίλερ – Ορόσημο των φεμινιστικών retellings

Πρωτοπόρος αυτού του είδους, όπως είπαμε, φαίνεται να είναι η Αμερικανίδα Μάντλιν Μίλερ που ασχολείται συστηματικά με το είδος των αναδιηγήσεων ως ακαδημαϊκός και ως συγγραφέας. Με κλασικές σπουδές στο Μπράουν, στη Σχολή Θεατρικών Σπουδών του Γέιλ και ειδίκευση στη σύγχρονη διασκευή των κλασικών μύθων, είναι η πλέον κατάλληλη για να χειριστεί αυτό το δύσκολο έργο. Η Μίλερ καθιερώθηκε με το πρώτο της βιβλίο, Το τραγούδι του Αχιλλέα (μτφρ. Αναστασία Καλλιοντζή, εκδ. Διόπτρα), μια κουήρ αναδιήγηση της Ιλιάδας, όμως αργότερα αφιερώθηκε σε γυναικείες φιγούρες της μυθολογίας, οι οποίες στις δικές της ιστορίες γίνονται από διακοσμητικές του μύθου πρωταγωνίστριες.

Η Κίρκη (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ, εκδ. Διόπτρα) της Μίλερ, που θεωρείται ορόσημο των φεμινιστικών retellings, παρακολουθεί την αρχαία νύμφη από τα παιδικά της χρόνια μέχρι την ύστερη εμπειρία της μητρότητας. Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου περιορίζεται γεωγραφικά στα στενά όρια του νησιού της Αίας, όπου η Κίρκη εκτίει την εξορία της, εκτείνεται ωστόσο σε ένα εύρος συναισθημάτων και περιπετειών που τη διαμορφώνουν. Η Μίλερ καταφέρνει να αποτυπώσει το προσωπικό ταξίδι της Κίρκης προς την ωριμότητα, από την ανεξέλεγκτη και παρορμητική χρήση των δυνάμεών της μέχρι την οικειοποίηση του χαρακτηρισμού της ως μάγισσας.

Με την Κίρκη της, η Μίλερ υπέδειξε τον τρόπο για μια επιτυχημένη αναδιήγηση, καθώς συνέλεξε και ανασυνέθεσε διάσπαρτες πληροφορίες για αυτήν από πολλές πηγές. Κυρίως όμως, η βιογραφική αναπαράσταση της Κίρκης εξανθρώπισε το τέρας, εστιάζοντας στους ανθρώπινους ρόλους της ως μητέρας, υφάντρας, κόρης.

Η Μαντλίν Μίλερ πήρε πτυχίο και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών από το Πανεπιστήμιο Μπράουν στα Λατινικά και τα Αρχαία Ελληνικά, τα οποία και διδάσκει. Επίσης έχει σπουδάσει στη Σχολή Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Γέιλ, με ειδικότητα στην προσαρμογή και τη μεταφορά κλασικών μύθων στη σημερινή εποχή. Το τραγούδι του Αχιλλέα είναι το πρώτο της βιβλίο, που επίσης κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Όπως τόνισε εύστοχα η γνωστή Αμερικανίδα συγγραφέας Κλερ Μεσούντ στην κριτική που είχε γράψει στη NY Times, «η Κίρκη της Μίλερ θυμίζει περισσότερο τη Μικρή Γοργόνα του Άντερσεν παρά την ομηρική Κίρκη».

Kλυταιμνήστρα της Κονστάνζα Κασάτι – Αποκατάσταση της αδικίας

Η πιο πρόσφατη σχετική έκδοση είναι η Κλυταιμνήστρα (μτφρ. Θεοδώρα Δ. Δαρβίρη, εκδ. Μίνωας) της Κονστάνζα Κασάτι. Η Κλυταιμνήστρα είναι μία από τις πιο δαιμονοποιημένες γυναίκες της μυθολογίας, το όνομά της έχει συνδεθεί με την πανουργία, την εκδίκηση, ακόμα και την τρέλα. Σε αυτή την παραλλαγή της, όμως, η Ιταλίδα συγγραφέας, βαθιά γνώστρια της μυθολογίας, αποκαθιστά αυτή την αδικία. Η Κασάτι χτίζει ένα οικοδόμημα που δεν δικαιολογεί απλά αλλά και δικαιώνει τη λεγόμενη «συζυγοκτόνο».

Ακολουθώντας τα βήματα της Μίλερ, η Κασάτι επιλέγει να αφηγηθεί τη ζωή της ηρωίδας, παραδίδοντας ένα είδος βιογραφίας με μυθοπλαστικά στοιχεία. Η Κλυταιμνήστρα μεγαλώνει παρέα με την αγαπημένη της αδερφή, Ελένη, θέλοντας όμως να μοιάσει στους άνδρες αδερφούς της. Σκληραγωγείται από τη σπαρτιάτικη εκπαίδευση, αλλά ο πατέρας της διαρκώς της υπενθυμίζει τη θέση της: τα κορίτσια στη Σπάρτη προπονούνται για να φέρουν στον κόσμο υγιή παιδιά και να αποδείξουν την αφοσίωση στον οίκο τους. Όταν η Κλυταιμνήστρα εκπληρώνει τον γενετήσιο ρόλο της, ο Αγαμέμνονας καταστρέφει την ευδαιμονία της, σκοτώνοντας τον αγαπημένο της, Τάνταλο, και το βρέφος της.

Η Κασάτι προκαλεί τον οίκτο για όσα η Κλυταιμνήστρα στερήθηκε βιαίως, όμως εισάγει υπόγεια στην αφήγησή της και πολλά στοιχεία που συγκροτούν ένα ασφυκτικό περιβάλλον για μια νέα κοπέλα. Από τις σιωπηλές υπηρέτριες που πλαγιάζουν με τους πρίγκιπες και την επομένη πρέπει να καθαρίσουν τα δωμάτια μέχρι τη διαφορετική διακόσμηση του γυναικωνίτη σε σχέση με την αίθουσα του θρόνου, όλες οι λεπτομέρειες υποδεικνύουν την υποβαθμισμένη θέση της γυναίκας.

Η Κοστάντζα Κασάτι γεννήθηκε στο Τέξας και μεγάλωσε σε ένα χωριό της βόρειας Ιταλίας, όπου σπούδασε Αρχαία Ελληνικά και Αρχαία ελληνική γραμματεία σε ένα από τα καλύτερα ακαδημαϊκά προγράμματα της χώρας. Έβαλε το μεταπτυχιακό της στη συγγραφή από το Πανεπιστημίου Warwick, στο Ηνωμένο Βασίλειο, και έχει εργαστεί ως σεναριογράφος και δημοσιογράφος.Η Κλυταιμνήστρα είναι το πρώτο της μυθιστόρημα. Έχει μεταφραστεί σε δεκαοκτώ γλώσσες σε όλο τον κόσμο και συμπεριλήφθηκε στις λίστες ευπώλητων των Times αλλά και στη λίστα των επικρατέστερων για το HWA Debut Crown Award.

Η γήινη, επικεντρωμένη στους ανθρώπους αφήγηση της Κασάτι μας υπενθυμίζει ότι η πατριαρχική κοινωνία του αρχαίου κόσμου, όπου οι συμπεριφορές των ανδρών όσο τοξικές και εγκληματικές κι αν είναι, δικαιολογούνται, και όταν μια γυναίκα αντιστέκεται, αμέσως δαιμονοποιείται, δεν είναι μακριά μας.

Αριάδνη της Τζένιφερ Σεντ- Η ζωή μετά τον Θησέα και η αδελφή της, Φαίδρα

Με τις φεμινιστικές αναδιηγήσεις έχει συνδεθεί και το όνομα της Τζένιφερ Σεντ η οποία είχε διαφορετική πορεία από τη Μίλερ. Καθηγήτρια αγγλικών για πολλά χρόνια, η Σεντ δεν είχε καμία σχέση με το χώρο του βιβλίου. Ως λάτρης της αρχαίας μυθολογίας από μικρή ηλικία, αποφάσισε να γράψει την Αριάδνη (μτφρ. Εύη Γεροκώστα, εκδ. Κάκτος) χωρίς πολλές βλέψεις επιτυχίας, αλλά το βιβλίο της κατέληξε μπεστ σέλερ των Sunday Times. Η τεράστια επιτυχία της έδωσε τη δύναμη να συνεχίσει, γράφοντας στη συνέχεια τα Elektra, Atalanta, Hera που αναμένουμε να δούμε εάν και πότε θα μεταφραστούν.

Η Αριάδνη είναι ακόμα μια αδικημένη ηρωίδα, περιφερειακή της ιστορίας του Θησέα. Μολονότι ο Θησέας της υπόσχεται ότι θα την παντρευτεί στην Αθήνα, τελικά εκμεταλλεύεται τη βοήθειά της και την εγκαταλείπει στη Νάξο. Αυτά τα γεγονότα, όμως, στη μακρά πορεία της Αριάδνης καταλαμβάνουν ένα μικρό μέρος. Για τη Σεντ, η ιστορία της δεν τελειώνει εκεί που τελειώνει αυτή του Θησέα. Μάλιστα, η συγγραφέας επιλέγει να δίνει παράλληλα φως και στη ζωή της μικρότερης αδερφής της Αριάδνης, της Φαίδρας.

Η Τζένιφερ Σεντ μεγάλωσε διαβάζοντας την ελληνική μυθολογία και πάντα έλκονταν από τις ανείπωτες ιστορίες που κρύβονταν μέσα στους μύθους. Σπούδασε Κλασικές Σπουδές στο King’s College του Λονδίνου όπου είναι τώρα Επισκέπτρια Ερευνήτρια στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών. Μετά από δεκατρία χρόνια ως καθηγήτρια αγγλικών στο γυμνάσιο, έγραψε την Αριάδνη, η οποία έγινε αμέσως μπεστ σέλερ των Sunday Times. Ήταν στη βραχεία λίστα για το Βιβλίο της Χρονιάς του Waterstones το 2021 και ήταν το Βιβλίο του Μήνα του Waterstones. Το δεύτερο μυθιστόρημά της, Ηλέκτρα, και το τρίτο μυθιστόρημα Αταλάντα, ήταν τα νούμερο ένα μπεστ σέλερ των Sunday Times. Η τελευταία μυθολογική της αφήγηση έχει τίτλο Hera.

Είναι ενδιαφέρον ότι η Σεντ εντάσσει στην ιστορία και τα πάθη γυναικών που πλήρωσαν τα λάθη των ανδρών, όπως η Σκύλλα, που δολοφονήθηκε από τον Μίνωα ή η Πασιφάη, μητέρα της Αριάδνης και της Φαίδρας, την οποία ο Ποσειδώνας καταράστηκε να ερωτευτεί έναν ταύρο και να γεννήσει τον Μινώταυρο. Ως μέρος μιας τραγικής γενεαλογίας, η πορεία των δύο ηρωίδων της Σεντ μοιάζει συνεπής. Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλα βιβλία της λίστας, η Αμερικανίδα συγγραφέας δεν τόλμησε να προσδώσει ένα ανατρεπτικό τέλος στην ιστορία της και έτσι η αφήγησή της μοιάζει να εξυπηρετεί απλά την ορατότητα μιας ίσως παραγνωρισμένης ηρωίδας.

Η σιωπή των κοριτσιών της Πατ Μπάρκερ – Η Ιλιάδα από την οπτική της Βρισηίδας

Η Βρετανίδα Πατ Μπάρκερ ασχολούνταν συγγραφικά με τον πόλεμο και το ιστορικό μυθιστόρημα ανέκαθεν. Η διάσημη συγγραφέας, η οποία βραβεύτηκε το 1995 με το Μπούκερ για το Ο δρόμος των φαντασμάτων (μτφρ. Μπάμπης Κολώνιας, εκδ. Οδυσσέας), κατάφερε να προσαρμόσει τη θεματική που καθορίζει την εργογραφία της στις επιταγές των φεμινιστικών αναδιηγήσεων, δημιουργώντας μία τριλογία που δίνει φωνή στις ηρωίδες του τρωικού πολέμου.

Στη Σιωπή των κοριτσιών (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Αιώρα), το πρώτο βιβλίο της τριλογίας και το μοναδικό που έχει μεταφραστεί στα ελληνικά, η Τρωαδίτισσα Βρισηίδα, το «τρόπαιο» του Αχιλλέα, αφηγείται τα γεγονότα από τη δική της οπτική γωνία. Η αφήγηση εκκινεί από τη λεηλασία της Λυρνησσού και βρίσκει τη Βρισηίδα από σύζυγο του βασιλιά Μύνη να είναι παλλακίδα του Αχιλλέα και των κατακτητών της πόλης της. Υπομένει τον νέο της ρόλο, παρατηρώντας το χάος που έχει προκαλέσει γύρω της το αρρενωπό μίσος.

Η Πατ Μπάρκερ γεννήθηκε το 1943 στο Γιόρκσαϊρ της Αγγλίας και σπούδασε Ιστορία στο London School of Economics και στο Πανεπιστήμιο Ντάραμ. Δίδαξε Ιστορία και Πολιτική μέχρι το 1982, οπότε και ξεκίνησε την ενασχόλησή της με τη συγγραφή. Στα πρώτα μυθιστορήματά της ασχολήθηκε με τη δύσκολη ζωή –μέσα στη φτώχεια και τη βία– των γυναικών της εργατικής τάξης στη βόρεια Αγγλία. Η ιστορία του παππού της ως στρατιώτη στα χαρακώματα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου ήταν η έμπνευσή της για την τριλογία με τίτλο Regeneration (Ζωντανοί ξανά, εκδ. Οδυσσέας, 1995). Το 1995 τιμήθηκε με το βραβείο Booker. Ζει στο Ντάραμ της Αγγλίας.

Η Μπάρκερ αναγνωρίζει ότι οι γυναίκες στην Ιλιάδα είναι αντικείμενα, «λάφυρα» πολέμου, θεάτριες σε έναν πόλεμο ανδρών. Χωρίς να αντιστρέφει τους ρόλους, εστιάζει στην κακοποίηση, την αιχμαλωσία και τον εξευτελισμό τους, μετρά τα θύματα που αυτές θρηνούν, από γονείς και αδέρφια μέχρι τα ίδια τους τα παιδιά. Με άλλα λόγια, η Μπάρκερ στέκεται στις ορατές και αόρατες συνέπειες ενός δεκαετούς πολέμου στο γυναικείο κορμί. Οι περιγραφές της βίας, άλλοτε φειδωλές και αφτιασίδωτες και άλλοτε γλαφυρές αφυπνίζουν για μια κατάσταση που αποτελεί πραγματικότητα για χιλιάδες γυναίκες σε εμπόλεμα σημεία του πλανήτη σήμερα.

Η Οδύσσεια όπως την αφηγούνται η Πηνελόπη, η Κίρκη, η Καλυψώ και άλλες ηρωίδες του ομηρικού έπους της Μαριλού Ολίβα – Οδυσσεοκεντρικές αλλά ηρωίδες

Το έργο της Ιταλίδας συγγραφέως και καθηγήτριας σε σχολείο Μαριλού Ολίβα, Η Οδύσσεια όπως την αφηγούνται η Πηνελόπη, η Κίρκη, η Καλυψώ και άλλες ηρωΐδες του ομηρικού έπους (μτφρ. Γιώργος Κασαπίδης, εκδ. Κέδρος), επιχειρεί αυτό που υποδηλώνει ο τίτλος του, κάτι αντίστοιχο, δηλαδή, με το πόνημα της Μπάρκερ, αλλά για το έτερο ομηρικό έπος, την Οδύσσεια. Οι γυναίκες που καθόρισαν το δεκαετές ταξίδι του πολυμήχανου καλούνται να αποκαλύψουν τη δική τους πλευρά της ιστορίας.

Κάθε εκδοχή εμφανίζει ενδιαφέρον και διαφοροποιήσεις, όμως όλες οι ηρωίδες εν τέλει σαγηνεύονται από τη γοητεία του Οδυσσέα ή επαινούν τις αρετές του. Η Καλυψώ, η Κίρκη, η Ναυσικά, παίρνουν διαδοχικά τον λόγο δηλώνοντας τον θαυμασμό και τον έρωτά τους προς το πρόσωπο του ήρωα, είτε είναι αγνός και πλατωνικός όπως της Ναυσικάς είτε λάγνος και δυναμικός όπως της Καλυψούς. Ακόμα και οι Σειρήνες εντυπωσιάζονται από την εξυπνάδα του και την ευρηματικότητά του, καθώς αυτός διέρχεται από το πέρασμά τους δεμένος στο κατάρτι. Η τελευταία αφηγήτρια, η Πηνελόπη, επιβεβαιώνει και εδώ την αφοσίωσή της, την πίστη και τη βαθιά αγάπη της για αυτόν.

Η Μαριλού Ολίβα είναι Ιταλίδα συγγραφέας, δοκιμιογράφος και φιλόλογος. Διδάσκει σε λύκειο στην Μπολόνια. Ασχολείται με θέματα φύλου. Στο βιβλίο της L’Eineide di Didone διασκευάζει την Αινειάδα του Βιργίλιου και δίνει φωνή στη Διδώ, την τραγική ηρωίδα του έργου. Έχει γράψει επίσης πολλά αστυνομικά μυθιστορήματα.

Μολονότι υπάρχουν και εκπλήξεις, όπως η εξιστόρηση της γριάς τροφού του Οδυσσέα, Ευρύκλειας, που αφηγείται τις δυσκολίες αλλά και την ευχάριστη όψη της θέσης της στην υπηρεσία του βασιλείου, είναι μια αναδιήγηση τόσο πιστή στο αρχικό κείμενο, ώστε οι αφηγήσεις των γυναικών παραμένουν οδυσσεοκεντρικές και εξυπηρετούν τελικά την εξύμνησή του. Η συγγραφέας, πάντως, καταφέρνει να αναδείξει τον σημαντικό ρόλο που σε αυτό το έπος διαδραματίζουν οι γυναίκες, ακόμα κι αν αυτός είναι του αρωγού και όχι της πρωταγωνίστριας.

Μέδουσα της Τζέσι Μπάρτον – Ποτέ πια παρεξηγημένη

Η Μέδουσα είναι μία από τις πιο παρεξηγημένες γυναικείες μορφές της ελληνικής μυθολογίας. Η Μέδουσα της συγγραφέως Τζέσικα Μπάρτον και της σκιτσογράφου Ολίβια Λόμενεκ, (εκδ. Διόπτρα) όμως, η οποία απευθύνεται κυρίως σε έφηβες, είναι μια ιστορία για το κορίτσι «πίσω από τον μύθο», όπως δηλώνει ο υπότιτλός του, για ένα κορίτσι που κακοποιήθηκε, άργησε να επουλώσει τα τραύματά της και στο τέλος μετέτρεψε την ευαλωτότητά της σε δύναμη.

Παρεκκλίνοντας από την αποκρουστική εικόνα του μυθολογικού τέρατος, η Μέδουσα αυτή είναι ένα δεκαοχτάχρονο κορίτσι, εξόριστο σε ένα βραχώδες νησί, με μοναδική παρέα τον σκύλο της και τα φίδια στο κεφάλι της, τα οποία ονοματίζει ανάλογα με το ταπεραμέντο του καθενός. Όταν ο νεαρός Περσέας φτάνει στη βραχονησίδα της, θα αδράξει αυτή την ευκαιρία για να αναπληρώσει το χαμένο χρόνο της στερημένης παιδικότητάς της.

Η Τζέσι Μπάρτον σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και στο Central School of Speech and Drama. Έχει γράψει τρία μυθιστορήματα για ενήλικες, Το κουκλόσπιτο (2015), Η μούσα (2017) και Η εξομολόγηση (2021) εκδ. Πατάκη, που έχουν συμπεριληφθεί στις λίστες με τα best sellers τόσο των Sunday Times όσο και των New York Times. Το πρώτο της μυθιστόρημα πούλησε ένα 1 εκατ. αντίτυπα παγκοσμίως τον πρώτο χρόνο της έκδοσής του και μεταφέρθηκε το 2017 στην τηλεόραση από το BBC One. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε σαράντα γλώσσες. Το πρώτο της βιβλίο για παιδιά, The Restless Girls, κυκλοφόρησε το 2018.

Γραμμένο σαν μια καλή πρώτη επαφή με το κίνημα #metoo, η Μπάρτον εκθέτει όλες τις απόψεις που διαμορφώνουν την κουλτούρα του βιασμού και την ενοχοποίηση του θύματος, προσεγγίζει προσεκτικά το ζήτημα της αυτοεικόνας και της προβολής των απόψεων των άλλων πάνω στο σώμα μας, το ζήτημα των έμφυλων απαιτήσεων και της ανασφάλειας που προκύπτει από αυτές. Γενικότερα, από όλα τα στοιχεία του μύθου, κυρίως αυτού που κατέγραψε ο Οβίδιος αλλά και των παραλλαγών του, η Μπάρτον αξιοποιεί αυτά που έχουν μια διδακτική αξία για τους σημερινούς εφήβους.

Οι αμετάφραστοι τίτλοι:  Η Μήδεια, η Περσεφόνη, η Ήρα, η Γαλάτεια και πολλές άλλες 

Στο εξωτερικό κυκλοφορούν αμέτρητοι τίτλοι αναδιηγήσεων, η ελευθερία και ο πειραματισμός είναι ανεξάντλητος. Η Μήδεια, η Περσεφόνη, η Ήρα, η Γαλάτεια και πολλές άλλες έχουν πλέον το δικό τους έπος. Μία από τις συγγραφείς-σελέμπριτι του είδους είναι η Νάταλι Χέινς, η οποία έγινε γνωστή από το ραδιόφωνο και τα podcast της για το BBC Radio 4 «Natalie Haynes Stands up for the Classics». Κατά τη μετάδοση της εκπομπής, η Χέινς καλεί διάφορους ειδικούς με τους οποίους συζητά, συνδυάζοντας το χιούμορ με την ιστορική γνώση, για διάφορα υπαρκτά αλλά και μυθολογικά πρόσωπα της αρχαίας Ελλάδας και Ρώμης.

Η Χέινς έχει κυκλοφορήσει 8 βιβλία, με το πιο γνωστό να είναι το A Thousand Ships, μια αναδιήγηση του Τρωικού πολέμου από την πλευρά των γυναικών. Από τα πιο δημοφιλή της έργα είναι και το Stone Blind, μια προσπάθεια να προσεγγίσει τον μύθο της Μέδουσας. Η διαχρονική αντιμετώπιση της Μέδουσας ως τέρατος τράβηξε την προσοχή και άλλων συγγραφέων. Μόλις τον περασμένο Αύγουστο, κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το Medusa της Νάταλι Γκρούντερ, η οποία προσδίδει στην ιστορία κάποια κουήρ στοιχεία.

Ακόμα μια διάσημη συγγραφέας, με υπόβαθρο επίσης σε κλασικές σπουδές, είναι η Κλερ Χέιγουντ, η οποία έχει γράψει τα μπεστ σέλερ Daughters of Sparta και The Shadow of Perseus. Το πρώτο εστιάζει στις ζωές των αδερφών Ελένης και Κλυταιμνήστρας, ενώ το δεύτερο στις τρεις γυναίκες που βρίσκονται «στη σκιά» του Περσέα στην παραδοσιακή εκδοχή, τη μητέρα του Δανάη, τη σύζυγό του, Ανδρομέδα και το τέρας που πρέπει να κατατροπώσει, τη Μέδουσα.

Ιδιαίτερη, τέλος, είναι η περίπτωση της Καθρίν Γουεμπ, μιας Βρετανίδας συγγραφέως που πέρα από το πραγματικό της όνομα, υιοθετεί και δύο άλλα ψευδώνυμα. Ως Κέιτ Γκρίφιν υπογράφει νεανικά βιβλία φαντασίας και ως Κλερ Νορθ υπογράφει διάφορες αναδιηγήσεις, όπως το House of Odysseus ή το Ithaca.