Έκθεση Μικροναυπηγικής: Σαν Καλοτάξιδο Σκαρί
Εγκαίνια της έκθεσης το Σάββατο 15 Ιουλίου, στις 20:30 στον κινηματογράφο «Ορφέα».
Διάρκεια έκθεσης έως 31 Αυγούστου | 11:00 – 15:00 και 18:00 – 22:00.
Ο Παναγιώτης Σοφικίτης κατάγεται από οικογένεια ναυτικών. Τα παιδικά του βιώματα, από τις ιστορίες του πατέρα του και τους ταρσανάδες της ιδιαίτερης πατρίδας του της Σκοπέλου, επέδρασαν καθοριστικά στην μετέπειτα ενασχόλησή του με τη μικροναυπηγική τέχνη. Πρόκειται για την κατασκευή υπό κλίμακα ομοιωμάτων σκαφών με βάση υπαρκτό πρότυπο, τηρώντας αυστηρά τους κανόνες της ναυπηγικής, ώστε όλα τα εξαρτήματά τους να είναι λειτουργικά και το παραγόμενο μοντέλο να αποτελεί πιστό αντίγραφο του πρωτοτύπου σκάφους. Η διαδικασία κατασκευής είναι δαπανηρή και χρονοβόρα αφού απαιτεί μήνες καθημερινής εργασίας, υπομονή, επιμονή και αγάπη για το αντικείμενο.
Έργα του Παναγιώτη Σοφικίτη βρίσκονται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, στο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος, στο Λαογραφικό Μουσείο Σκοπέλου και σε ιδιωτικές συλλογές.
Τον Σκοπελίτη φιλόλογο – μικροναυπηγό Παναγιώτη Σοφικίτη συναντήσαμε το καλοκαίρι του 2017 στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Παλαιά Βουλή) και μετά από μία σύντομη συζήτηση είχαμε μαζί του είχαμε γράψει τα εξής:
«Βάζοντας από νωρίς στον εαυτό του το δίλημμα “τι θα κάνω όταν θα πάρω σύνταξη” και με τα βιώματα και τις μνήμες να τον οδηγούν, ο Σκοπελίτης φιλόλογος Παναγιώτης (Τάκης) Σοφικίτης αρχίζει από το 1977 να σκέπτεται να κατασκευάσει ομοιώματα ελληνικής παραδοσιακής ναυπηγικής και το κάνει πράξη το 1993, τολμώντας να κατασκευάσει ένα ψαράδικο τρεχαντήρι, ως αντίδωρο στον αδελφό του καπετάν Μανώλη.
«Όταν το είδε ο αδελφός μου μού είπε “έχει αδυναμίες, αλλά τα καταφέρνεις…”, μας λέει ο Τάκης Σοφικίτης, ο οποίος από τότε ξεκίνησε δειλά να φτιάξει την παράδοση της ναυπηγικής στη χώρα μας, αρχής γενομένης από το μινωικό, θηραϊκό πλοίο.
Τον συναντήσαμε στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Παλαιά Βουλή), στην έκθεση με τίτλο “Σαν καλοτάξιδο σκαρί”, όπου από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο εκτέθηκαν 23 μοναδικά ομοιώματα πλοίων που έπλεαν στη Μεσόγειο από τους αρχαίους χρόνους έως τα τέλη του 19ου αιώνα και μας ξενάγησε ευχαρίστως παρουσιάζοντάς μας ένα προς ένα τα χειροποίητα αριστουργήματα μικροναυπηγικής…
Συχνά πυκνά κάνει αναφορές για τη Σκόπελο, για τα παιδικά του χρόνια, την φιλία του πατέρα του με τον ναυπηγό της Σκοπέλου Μανώλη Τζουβελέκη και τις συχνές επισκέψεις στο καρνάγιο του, όπου και απέκτησε τις πρώτες γνώσεις και τα σημαντικά μυστικά για τη ναυπηγική ενός σκαριού.
«Όταν μιλάω, εσείς ακούτε τον λόγο μου, αλλά εγώ ακούω την ψυχή μου»
μας λέει ο Τάκης Σοφικίτης
Την ώρα της ξενάγησης στην κουβέντα μας μπαίνει και μια κυρία η οποία τον ρωτάει αν όλα είναι χειροποίητα.
«Ναι, όλα γίνονται από την αρχή. Κόβονται τα ξύλα, διαμορφώνονται… Όλα τα συνοδευτικά μέρη των πλοίων (κατάρτια, μπαστούνι, πανιά, μακαράδες, άγκυρες, θαλασσομάχος, ακρόπρωρο) κατασκευάζονται στο χέρι.»
-Πόσο καιρό σας παίρνει για να ολοκληρώσετε ένα ομοίωμα;
«Δουλεύοντας 8 ώρες κάθε ημέρα και Σαββατοκύριακα, ένα απλό σκαρί, όπως ένα ψαροκάικο θέλει έξι μήνες και τα πιο “σύνθετα” περισσότερο από δύο χρόνια.»
Στην έκθεση με τα ελληνικά σκαριά διακρίνουμε και το ιστορικό ιστιοφόρο cutty sark για το οποίο ο φιλόλογος-κατασκευαστής μικροναυπηγικής Παναγιώτης Σοφικίτης μας είπε:
«Είναι το πρώτο και μοναδικό “ξένο” σκαρί που έφτιαξα και ανήκει στην αδελφή μου. Της ζήτησα να το φέρει και να εκτεθεί εδώ θέλοντας να αποτίσω φόρο τιμής στον Τριαντάφυλλο Μπουνταλά, για την προσφορά του στην μικροναυπηγική.»
Φιλοδοξία του είναι η δημιουργία ενός Δημοτικού Ναυτικού Μουσείου, που θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων εκθεμάτων, μια σειρά χαρακτηριστικών τύπων σκαφών από την Αρχαιότητα έως σήμερα και η λειτουργία ενός εργαστηρίου μικροναυπηγικής, γιατί όπως μας λέει: τα “μυστικά” της δουλειάς δεν είναι για να τα κρατάμε και να τα πάρουμε στον τάφο μας. Το θεωρώ εγωιστικό…»
Έκθεση Μικροναυπηγικής: Σαν Καλοτάξιδο Σκαρί
Εγκαίνια της έκθεσης το Σάββατο 15 Ιουλίου, στις 20:30 στον κινηματογράφο «Ορφέα».
Διάρκεια έκθεσης έως 31 Αυγούστου | 11:00 – 15:00 και 18:00 – 22:00.
______
* Ο Σοφικίτης Παναγιώτης, συνταξιούχος φιλόλογος καθηγητής, γεννήθηκε στη Σκόπελο και ζει μόνιμα στην Καλαμάτα.
Έργα του βρίσκονται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, στο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος, στο Λαογραφικό Μουσείο Σκοπέλου και σε ιδιωτικές συλλογές.
