Εγκληματικό και παράνομο εμπόριο Εξαβράγχιου καρχαρία ή Εξακαρχαρία στην Ιεράπετρα

Στο πλαίσιο Παγκόσμια Ημέρα Μητέρας Γης σήμερα με το μήνυμα να σταματήσουμε να κακομεταχειριζόμαστε τον φυσικό κόσμο, να λεηλατούμε απερίσκεπτα τους πόρους της Γης και να εξαντλούμε την άγρια ζωή! Δυστυχώς και αυτές τις μέρες όμως ήρθαμε αντιμέτωποι με περιστατικά που μας απομακρύνουν από αυτόν τον στόχο.

Συγκεκριμένα, σε πολλά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Δικτύωσης έχει προβληθεί, όχι απλά η παράνομη αλίευση ενός προστατευόμενου από την ελληνική νομοθεσία Εξαβράγχιου καρχαρία ή Εξακαρχαρία Hexanchus griseus (SBL), αλλά και ο προκλητικός βασανισμός του. Το ζώο φαίνεται να εκφορτώνεται ζωντανό, αν και σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία, θα έπρεπε να έχει απελευθερωθεί. Η στυγερότητα όμως της πράξης κορυφώνεται όταν, όπως προκύπτει από τα δημοσιεύματα, όλοι οι παρευρισκόμενοι προβαίνουν στον σκόπιμο τραυματισμό και την κακοποίηση του ζώου μέσα από την άσκηση σκληρής σωματικής βίας, ενώ στο υλικό που διακινήθηκε ακούγονται φωνές που προτείνουν τη θανάτωσή του ακόμα και με καραμπίνα! Στη συνέχεια, το ζώο που ξεψύχησε «στα χέρια των βασανιστών του» κατέληξε προς πώληση. Πράξη που επίσης αποτελεί παράνομη για το συγκεκριμένο προστατευόμενο είδος σύμφωνα με την κείμενη εθνική νομοθεσία.

Με δεδομένο ότι το εν λόγω είδος προστατεύεται από το Π.Δ. 67/1981 (ΦΕΚ 23Α), περί προστασίας της αυτόχθονος χλωρίδας και της άγριας πανίδας και σύμφωνα με το οποίο «απαγορεύεται ο φόνος, η απόπειρα φόνου, η κακοποίηση, ο τραυματισμός, η με οποιαδήποτε τρόπο πρόκληση βλάβης, η κατοχή, η σύλληψη, η ταρίχευση, η αγορά, η πώληση, η μεταφορά και η εξαγωγή από τη χώρα των ειδών, καθώς και τμημάτων ή παραγώγων αυτών.», η iSea με καταγγελία της καλεί τις αρμόδιες αρχές να διερευνήσουν τους εμπλεκόμενους στις παραπάνω παράνομες πράξεις και να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες.

Έχοντας καταγράψει συστηματικά αντίστοιχα περιστατικά, το 2017 επιτύχαμε τη διόρθωση και τροποποίηση του Οδηγού Αναγνώρισης καρχαριών και σαλαχιών της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, συμπεριλαμβάνοντας και τα είδη που τελούν υπό καθεστώς προστασίας με βάση την ελληνική νομοθεσία και διορθώνοντας λανθασμένες και ανακριβείς πληροφορίες ειδικά για το καθεστώς προστασίας του Επταβράγχιου καρχαρία ή Επτακαρχαρία (Heptranchias perlo) και του Εξαβράγχιου καρχαρία ή Εξακαρχαρία (Hexanchus griseus). Επιπλέον, το 2022 ενημερώσαμε με σχετική επιστολή τα αρμόδια Υπουργεία για 150 περιστατικά παράνομης σύλληψης, εκφόρτωσης, επίδειξης και πώλησης Εξαβράγχιων καρχαριών που συλλέχθηκαν μέσα από ηλεκτρονικές πηγές για την περίοδο 2012-2022, συμβάλλοντας στη σωστή ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων και ιδιαίτερα των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών που καλούνται να εφαρμόσουν την κείμενη νομοθεσία.

Ακόμα περισσότερο μας προβληματίζει η επιλεκτική «φιλοζωία» των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και του κοινού, που προβάλουν σθεναρά τις αντιδράσεις τους στην κακοποίηση κατοικίδιων ζώων ή σε άλλα περιστατικά, όπως της Χασίγια, ανάγουν όμως άλλα είδη, όπως οι καρχαρίες, σε «τέρατα» και αδυσώπητους θηρευτές και τη θανάτωσή τους σε τρόπαια. Δυστυχώς, ο ρόλος τους είναι καταλυτικός στο γεγονός ότι οι καρχαρίες μέχρι και σήμερα αποτελούν το πλέον παρεξηγημένο θαλάσσιο είδος, κυρίως λόγω αβάσιμων και αντιεπιστημονικών στερεοτύπων.

Αντιθέτως οι καρχαρίες αποτελούν οργανισμούς ιδιαίτερης σημασίας όντας ανώτεροι θηρευτές και ακρογωνιαίοι λίθοι της δομής και της ισορροπίας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Είναι από τους αρχαιότερους οργανισμούς των θαλασσών με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη νοημοσύνη και κοινωνική δομή. Η αντίληψη του κοινού, σε συνδυασμό με τα βιολογικά χαρακτηριστικά τους (πολύ χαμηλούς αναπαραγωγικούς ρυθμούς; 2-4 μικρά ανά έτος, εκτεταμένη διάρκεια ζωής) και τις σοβαρότατες απειλές που αντιμετωπίζουν, εξαιτίας της αλιείας, της ρύπανσης και της υποβάθμισης των θαλάσσιων ενδιαιτημάτων έχουν οδηγήσει σε τεράστια μείωση των πληθυσμών τους παγκοσμίως. Στην πρόσφατη έκθεσή του, η IUCN συμπεραίνει ότι περισσότερο από το 50% των καρχαριών της Μεσογείου κινδυνεύουν με εξαφάνιση, χαρακτηρίζοντας τη Μεσόγειο ως το πιο επικίνδυνο μέρος στον κόσμο για καρχαρίες.