Όλοι οι άνθρωποι σε μια δεδομένη στιγμή -στην πορεία της ζωής τους- είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν δυσκολίες που αφορούν την ψυχική τους υγεία, στη διαχείριση στρεσογόνων γεγονότων ή προβλήματα στις σχέσεις τους.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι διαχείρισης αυτών των δυσκολιών, ανάλογα με την ποιότητα, την ένταση και τη διάρκεια τους και σε σχέση με παραμέτρους, όπως η προσωπικότητα του ατόμου, η φάση ζωής στην οποία βρίσκεται, το υποστηρικτικό του δίκτυο, για να αναφέρουμε κάποιες από αυτές.
Ένας δόκιμος τρόπος για τη διαχείριση και λύση των προαναφερθέντων δυσκολιών, αποτελεί η επίσκεψη σε ένα ειδικό ψυχικής υγείας και η έναρξη συνεδριών συμβουλευτικής ή ψυχοθεραπείας. Υπάρχει όμως και μια άλλη άποψη, ότι οι άνθρωποι μπορούν να βοηθηθούν και να ξεπεράσουν τις δυσκολίες τους, μιλώντας σε φίλους ή/και στην οικογένεια τους.
Ποιές είναι οι ομοιότητες όμως και ποιές οι διαφορές μεταξύ των δύο τρόπων υποστήριξης;
Μιλώντας σε ένα φίλο:
- Ο φίλος προσφέρει συμβουλές και ιδέες σχετικά με το θέμα που απασχολεί το άτομο, αλλά και υποστήριξη, βάσει της συναισθηματικής εμπλοκής του με το άτομο και σύμφωνα με τον δικό του υποκειμενικό τρόπο σκέψης.
- Υπάρχει η προσδοκία για αμοιβαιότητα και μοίρασμα και από τις δυο πλευρές, δεδομένου ότι οι φιλικές σχέσεις χαρακτηρίζονται από αμοιβαία συναισθηματική εμπλοκή και ισοτιμία.
- Υπάρχει η περίπτωση, στο πλαίσιο μιας φιλικής σχέσης, να υπάρχει μεν η πρόθεση βοήθειας και υποστήριξης αλλά να μην υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος.
- Η συζήτηση με έναν φίλο προσφέρει μια νέα οπτική, η οποία στηρίζεται στον δικό του τρόπο σκέψης , στα δικά του βιώματα και στις δικές του εμπειρίες.
- Υπάρχει η πιθανότητα «λογοκρισίας» αναφορικά με το ζήτημα που απασχολεί το άτομο, υπό τον φόβο μήπως κριθεί ή αποδοκιμαστεί.
- Το μοίρασμα μιας δυσκολίας μπορεί να ενισχύσει την εγγύτητα και τη ποιότητα της φιλικής σχέσης.
Μιλώντας σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας:
- Ο θεραπευτής βοηθά το άτομο, μέσω της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας να βρει τις δικές του απαντήσεις και συνδέσεις στα ζητήματα που τον απασχολούν.
- Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας το άτομο αποτελεί το επίκεντρο.
- Ο θεραπευτής έχει τη γνώση και την κατάρτιση μέσω των σπουδών και της εκπαίδευσης του , να βοηθήσει το άτομο χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες προσεγγίσεις και τεχνικές, οι οποίες στηρίζονται σε επιστημονικές έρευνες και θεωρίες.
- Υπάρχει εμπιστευτικότητα και εχεμύθεια αναφορικά με ό,τι μοιράζεται το άτομο στη συνεδρία.
- Υπάρχει αποδοχή, κλίμα ασφάλειας και εμπιστοσύνης στη σχέση θεραπευτή-θεραπευόμενου.
- Δεν υπάρχει επικριτικότητα από την πλευρά του θεραπευτή στα λεγόμενα του ατόμου.
Κοινά σημεία των δυο τρόπων υποστήριξης :
- Το άτομο λαμβάνει βοήθεια η οποία προάγει την ψυχική του υγεία και ευημερία.
- Αποκτάται μια νέα οπτική στα πράγματα και νέες ιδέες στον τρόπο διαχείρισης των πιθανών δυσκολιών.
- Και οι δυο τρόποι υποστήριξης συμβάλλουν στη διατήρηση της ψυχικής υγείας του ατόμου.
- Τόσο οι φίλοι όσο και ο ειδικός ψυχικής υγείας αποτελούν μέρη του υποστηρικτικού συστήματος του ατόμου.
Φαίνεται λοιπόν, ότι και οι δυο τρόποι έχουν οφέλη για το άτομο, παρότι αποτελούν δυο τελείως διαφορετικά είδη σχέσης. Η επιλογή σχετίζεται με διάφορες παραμέτρους, όπως το είδος του προβλήματος, τα χαρακτηριστικά και η διάρκεια του, η φάση ζωής του ατόμου, η δυνατότητα δέσμευσης του σε μια θεραπευτική διαδικασία κτλ. Εννοείται επίσης ότι και οι δυο τρόποι υποστήριξης μπορούν να συνυπάρχουν, προσφέροντας ο καθένας με τον τρόπο του βοήθεια και ανακούφιση στο άτομο.